Gelin Kaynana Oyunu

Isparta ve dolayının sevilen oyunlarından olup, konulu tertiplerdendir. Genç kızlarca özel toplantılarda ve düğünlerde oynanır.

Kızlar arasında gelin, güvey, kaynana ve komşu kadın olmak üzere dört kişi ayrılır.Güvey rolünü alan kız erkek kıyafetine girer. Kaynana olan da ihtiyar kadın elbisesi giyinir. Dördü de ortaya çıkarlar. Önce oğlan başlayıp türküyü söyler:

Ocak başında darı
Sağ olsun kocakarı
Hükümetten izin var
Bir erkeğe beş karı

Beş kadınla onun evlenmesine razı kaynanaya gelin kızarak şu karşılık türküyü öfkeli yükseltir.

Bahçedeki çiçekler
Yüklükteki döşekler
Kaynanamdan kıymetli
Ahırdaki eşekler

Gelinin kendisini eşekten aşağı görmesi kaynanayı kızdırır. Gelini aleyhinde çekiştirmesine geçer:

Kaleden su akıyor
Bağrımı ateş yakor
Şimdik zaman gelini
Sıpa gibi yatıyor

Kavganın kızıştığını gören komşu kadın, gelinin pılıpırtıyı toplayıp anası evini boylayacağından korkar. Yatıştırmaya bakar:

Dama serdim kilimi
Kes kaynana dilini
Sen kesmezsen dilini
Kaçırırsın gelini

Gelin bu sefer kaynanasının her nereye varırsa gelin lafı ettiğinin sitemini yapar:

Ekinlerin ulafı
Kocakarılar lafı
Her nereye varırsa
Ağzında gelin lafı

Fakat, oğlu gelince anasına dayak atacağını düşünerek ferahlayıp der ki:

Kaynananın domuzu
Dolmaya katar tuzu
Şimdi oğlun gelince
Başa yersin topuzu

Sel’hiyet (yetki) ah bir elinde olsaydı o yapacağını bilirdi:

Kaynanayı netmeli
Bir kazana atmalı
Yandım gelin, dedikçe
Alta odun katmalı.

Her birinin söylenişi bittikten sonra, kaynana gelin karşılıklı oynarlar. Bu temsilî oyun kısmının figürleri irticalidir. Hınç, öfke, tehdit ve son barış unsurları baştan sona mizah kisvesi altında yaşatılabilirse bu oyunun irticali figürleri de zeka ile yürütülmüş olarak ayrı bir neşe havası yaratabilir, sahneyi tamamlar. Sözlerde de bazen kelime irticalleri yer alabilmektedir. Kendi ezgisi vardır.

Buna da bak

Girani

Bingöl’ün Genç ilçesinde Giranî oyunu davul zurnayla toplu halde, fakat ikişer ikişer oynanır. Bayram ve …

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir