ÇAPUK:
İki kişice karşılıklı el ele vurularak çıkarılan ses ve sesle çalgıya uydurulan tempo (Malatya, Ahlat). Fiillisi: Çapuk çalmak. Doğumuzda kelimenin çeşitli söylenişleri vardır: Çepik, çepük, şapık, şaplak. El vuruşmacaya Kayseri yöresinde kimi şepik, kimi şeplik, bazen de çepik derler. Gaziantep’te çibik denir. Oyuncular arasında aralarda kesin tartım birliğiyle yapılır. Ses taklitçisi bir kelimedir. Şaplayışın ifadesidir.
Alkış, el ele vurarak çıkarılan ses ve bu sesle çalgıya uydurulan tempo (Malatya). Çapuk çalmak; el çırparak çalgının ‘hengine uygun tempo tutmak (Ahlat-Bitlis). Sivas Halaylarında el çarpışmaca figürü vardır. Buna el çırpma, yahut el çarpmaca denilebiliyor. Çapuk kelimesinin şu gibi çeşitleme söyleyişleri çoktur: Çapukey, çapik, çapikay, çepeku, çepik vb.
Kaşgarlı’ya göre Uygurca’da “çarpmak” vurmak demektir. En eski Anadolu metinlerinde de bu, mecaz anlamlarda geçer.
Bizde aynı alkışlama özelliğini adlandıran başka bir ses taklitçisi kelime daha ve onun çatallanışları vardır:
1. Tapşik: Alkış, el çırpma (Kaya, Fethiye-Muğla)
2. Tapşın: El çırpmak, alkış (İstanbul çevresi).
3. Tapşin: El çırpma, alkış (Mustafa Kemal Paşa-Bursa)
4. Tapşin çalmak: Avuçları vuruşturmak, el çırpmak (Edirne çevresi).
5. Tapşınlamak: Çalınan havaya birkaç kişi el vurarak iştirak etmek: “Güzel bir hava çalındı, biz de tapşınladık”. (Gavurdağı-Osmaniye-Adana)
6. Tapşıngı çalmak: Kıvranmak, çırpınmak, ihtilaç (çarpıntı) geçirmek (Kastamonu).
Bu bölüm hazırlanırken Kültür Bakanlığı, Halk Kültürlerini Araştırma ve Geliştirme Genel Müdürlüğü yayınlarından, Müzikolog ve Folklorcu Mahmut Ragıp Gâzimihâl’in 15 defterden oluşan “Yurt Oyunları Kataloğu” adlı çalışmasının Nail TAN ve Ahmet ÇAKIR tarafından baskıya hazırlanması ile oluşan 3 ciltlik “TÜRK HALK OYUNLARI KATALOĞU” adlı eserden faydalanılmıştır. Eseri oluşturanlara teşekkürü borç biliriz. Bu kaynak Kültür Bakanlığı sitesinden alınmıştır..
