Türk Halk Oyunları Kataloğu

Çandır Oyunu

ÇANDIR OYUNU:
Giresun’un Şebinkarahisar ilçesinin Çandır köyünden yayılarak o menşe köyünün adını taşıyan Çandır Oyunu diğer çevre köylerinde, meselâ Boztekke köyünde de vardır. Bir halkada birçok oyuncu çift çift karşılıklı yürütülmesi ne burada ne de yörede âdet değildir. Kadınlar kendi meclislerinde toplaşıp oynarlar. Esasta erkek oyunudur. Türkülü de olur. Davul, zurna veya bağlama, kemençe, klarnet ve tef gibi eldeki çalgılardan her hangi bir veya ikisi eşliğiyle oynarlar. Çandır oyununun aslında elde tüfekler bulunduğu halde oynandığı rivayet edilmiştir ki, böylesi hâlâ yapılıyor. Oyuncular, elleri tetikte ve tüfek ağızları yere dönük olduğu halde mesafelerle birbiri arkasından halka halinde usulca fakat sinirli adımlarla ‘henge uyup daire çizmeye başlarlar. Aralarda komutacının bir işaretiyle tüfekler tek elden yere ateşlenir. Bir takip, avcılık ve zafer oyunu görünüşündedir. Tetiklik esastır. Ateş komutasını bekleyiş ve birlikte ateş ediş dikkatin bir ifadesi olup, başarı bu tek elden patlayabilişe bağlıdır. Atıştan sonra halka aynen yürüyüşte devam ederken yeniden fişekler tüfeğe sürülür ve komutaya kulak kesilinir vs.
Çandır “asi” demektir. Bir rivayete göre dağdaki bir ‘si, bu köyüne gizlice inmiş bulunurken evi kolcular tarafından sarılarak nihayet vurulabilmiştir. Oyun, bu olayın hikayesi ve Çandır köyü adı o “haksızlığa isyan” destancığının hatırasıdır. Çandır Tüfek Oyunu denir.
Çandır kelimesinin Anadolu’daki halk dili anlamları sayılı olmakla beraber Karadeniz halkımız arasında çok daha derin kaynağı hissettiren sebepler vardır. Canik adı bir idrarî coğrafya mefhumu olarak kullanılmış, ilk önce Sivas eyaletine, sonra Trabzon’a bağlanan bir sancağa (liva) verilmiştir.

Bu bölüm hazırlanırken Kültür Bakanlığı, Halk Kültürlerini Araştırma ve Geliştirme Genel Müdürlüğü yayınlarından, Müzikolog ve Folklorcu Mahmut Ragıp Gâzimihâl’in 15 defterden oluşan “Yurt Oyunları Kataloğu” adlı çalışmasının Nail TAN ve Ahmet ÇAKIR tarafından baskıya hazırlanması ile oluşan 3 ciltlik “TÜRK HALK OYUNLARI KATALOĞU” adlı eserden faydalanılmıştır. Eseri oluşturanlara teşekkürü borç biliriz. Bu kaynak Kültür Bakanlığı sitesinden alınmıştır..

Buna da bak

Türk Halk Oyunları Kataloğu

Çukurova Türkmenlerinde Oyunlar

ÇUKUROVA TÜRKMENLERİNDE OYUNLAR: Güney Türkmen oymaklarında oynak havalara “Sinsin Havaları” adı da verilir. (Bu havalar …

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir