Halk Oyunları

Türk Halk Oyunları ; Türk Folklorunun önemli bileşenlerinden biridir. Köy ve kasabalarda oynanan yöresel oyunları ve yöresel kostümleri inceleyen bir bilim dalıdır. Ayrıca Türkiye’ye özgü ve yeni gelişmekte olan bir sanat dalıdır.

Türk Folklorunun temelini halk oyunları oluşturmaktadır. Bu yüzden de Folklor, Halk oyunları anlamında kullanılmaktadır. Fakat bu yanlış bir tanımlamadır. Folklor bütün halk kültürünü (yemek,efsane,türkü vb.) kapsayan bir terimdir. Halkoyunları ise sadece yöresel dans ve giyimi kapsayan bir bölümüdür.

Türk Halk Oyunları çeşitlilik ve kapsam bakımından dünyada en dikkat çeken folklorik olgulardan birisidir. Şu kadar ki, Türk Halk Oyunları derlemeleri hala bitirilememiştir. Fakat çalışmalar devam etmektedir. Her köyün kendine has oyunları olması ve ekonomik şartlar bunu güçleştirmektedir.

Türkiye, halk oyunları açısından bir labolatuvar gibidir. Türkiye, köylerde tespit edilen 4000’in üzerinde oyun ile dünya üzerindeki en zengin oyun karakterine sahip ülke olarak tanımlanmaktadır. Çünkü bir kültür ve medeniyetler beşiği olan Türkiye’de, hemen hemen her yöresinde ayrı oyunlar, ayrı giysiler ve ayrı müziklere rastlanmaktadır. Bu da yurdun bu alandaki zenginliğinin bir göstergesidir.

Halk oyunları; diğer sanat dallarından farklı olarak, ait olduğu toplumun orijinal karakterlerini taşıyan, fertlerin müşterek duygu düşünce ve davranışlarını sergileyen, başkasına göre yalnızca güzel, ama kendi içinde ilgilenen kişinin dünyasını aydınlatma özelliğine sahip bir kültürel kimliktir.

Halk Oyunları içinde barındırdığı melodi, ritim ve hareket yapısı ile bireyin bedensel ve ruhsal gelişiminde önemli bir faktör olarak karşımıza çıkmaktadır. Birlikte oynamanın avantajı ile kişiye kaynaşmayı, beraber hareket etmeyi, paylaşmayı ve kendini ifade etmeyi öğreten Halk Oyunlarının bu özelliklerinden yola çıkarak, uygulanacak etkinliklerle ülkemiz insanının bireysel gelişiminin yanı sıra toplumsal gelişiminin de sağlanmasına katkıda bulunmaktır.

Türk Halk Oyunları Türleri

Türk Halk Oyunları’nın genel olarak türleri şu şekilde ayrılmaktadır:

Hora Bölgesi;Trakya.
Zeybek Bölgesi; Dört alt gruptan oluşur. Kural olarak; 9 zamanlı ve aksak ritmli oyunlardır.
Asıl Zeybek Bölgesi; Ege, Güney Marmara, İçbatı Anadolu.
Teke Zeybek Bölgesi; Göller Yöresi, Batı Akdeniz.
Kaşıklı Zeybek Bölgesi; Güney Marmara, Batı Karadeniz, İçbatı Anadolu ve çevresi. Bu bölgelerde karşılıklı oynanan ritüelleşmiş düzenli oyunlara da rastlanmaktadır (Zonguldak, Karabük’te olduğu gibi).
Kaşık Oyunları Bölgesi; Konya Bölümü ve Doğu Akdeniz çevresi.
Horon Bölgesi; Orta ve Doğu Karadeniz.
Halay Bölgesi; Üç alt bölümden oluşur.
Bozkır Halayları: İç Anadolu’nun Doğusu
Doğu Halayları: Doğu ve Güneydoğu Bölgeleri
Çukurova Halayları: Çukurova çevresi.
Bar Bölgesi; Kuzeydoğu Anadolu.
Kafkas Bölgesi; Kuzeydoğu Anadolu.

Bir oyunun halk oyunları vasfı taşıması için kural olarak “zamanda derinlik ve mekanda yaygınlık” ilkesini barındırması gerekir.

Türk Halk Oyunları Yöreleri

Türk Halk Oyunları’nda yöreler, “il sınırları” itibariyle esas alınarak oluşturulmuştur. Buna göre Kocaeli, Düzce, Yalova, İstanbul hariç tüm illerin yöresel oyunları mevcuttur. Buna göre Türk Halk Oyunları Yöreleri şunlardır:

Adana Yöresi , Adıyaman Yöresi , Afyon Yöresi , Ağrı Yöresi , Amasya Yöresi , Ankara Yöresi , Antalya Yöresi , Artvin Yöresi , Aydın Yöresi , Balıkesir Yöresi , Bilecik Yöresi , Bingöl Yöresi , Bitlis Yöresi , Bolu Yöresi , Burdur Yöresi , Bursa Yöresi , Çanakkale Yöresi , Çankırı Yöresi , Çorum Yöresi , Denizli Yöresi , Diyarbakır Yöresi , Edirne Yöresi , Elazığ Yöresi , Erzincan Yöresi , Erzurum Yöresi , skişehir Yöresi , Gaziantep Yöresi , Giresun Yöresi , Gümüşhane Yöresi , Hakkari Yöresi , Hatay Yöresi , Isparta Yöresi , İçel Yöresi , İzmir Yöresi , Kars Yöresi , Kastamonu Yöresi , Kayseri Yöresi , Kırklareli Yöresi , Kırşehir Yöresi , Konya Yöresi , Kütahya Yöresi , Malatya Yöresi , Manisa Yöresi , Kahramanmaraş Yöresi , Mardin Yöresi , Muğla Yöresi , Muş Yöresi , Nevşehir Yöresi , Niğde Yöresi , Ordu Yöresi , Rize Yöresi , Sakarya Yöresi , Samsun Yöresi , Siirt Yöresi , Sinop Yöresi , Sivas Yöresi , Tekirdağ Yöresi , Trabzon Yöresi , Tunceli Yöresi , Şanlıurfa Yöresi , Uşak Yöresi , Van Yöresi , Yozgat yöresi , Zonguldak Yöresi , Aksaray Yöresi , Bayburt Yöresi , Karaman yöresi , Kırıkkale yöresi , Şırnak Yöresi , Bartın Yöresi , Ardahan Yöresi , Iğdır Yöresi , Karabük Yöresi , Kilis Yöresi , Osmaniye Yöresi